Met dit artikel wil ik mijn persoonlijke ervaringen met de 7 Habits met je delen en wat ze voor mij hebben betekend. Als 'kenner' wil ik daarna mijn analyses met je delen over wat de 7 Habits maken, maar ook wat de 7 Habits breken. Dit artikel is nogal lang geworden en daarom verdeel ik het in vijf delen (je bent nu op het vijfde deel):
Deel 1: Hoe ik in aanraking ben gekomen met de 7 Habits en een korte achtergrond van de inhoud
Deel 2: Zo openhartig mogelijk beschrijf ik welke impact de 7 Habits hebben gehad op mijn karakter
Deel 3: Wat is voor mij de betekenis van persoonlijke overwinning?
Deel 4: Wat is voor mij de betekenis van gezamelijke overwinning?
Deel 5: Discussie over wat de 7 Habits maakt en breekt en een conclusie over al het voorgaande
Discussie over de 7 Habits
In het laatste deel van dit verschrikkelijk lange artikel ga ik de 7 Habits kritisch analyseren en zwakke punten benoemen. Dit alles omdat ik de 7 Habits wil relativeren en in een groter kader wil plaatsen, want geen enkel gedachtengoed beschrijft het domein volledig en perfect nauwkeurig. Daarna zal ik afsluiten met een korte conclusie over al het voorgaande.
Kritiek op de 7 Habits
Om de 7 Habits ook te kunnen relativeren heb ik gezocht naar artikelen die kritisch zijn over de 7 Habits. De belangrijkste kritiek op de 7 Habits is:
- Covey was bevooroordeeld door zijn geloofsovertuiging. Covey was een actief lid van de Mormoonse geloofsgemeenschap, in Utah, Verenigde Staten. In deze rol is hij ook missionaris geweest en heeft hij het Mormoonse gedachtengoed verspreid. Het artikel van Stichting Skepsis: "De missie van Stephen Covey: Religieuze idealen in het bedrijfsleven" (Nanninga, 2011) heeft het argument van bevooroordeeldheid als belangrijkste argument ‘tegen’ de 7 Habits. De 7 Habits zouden als doel hebben een religieus gedachtengoed te verspreiden.
- De 7 Habits is een managementhobby. Het artikel van McKeown (2012): “Stephen R. Covey Taught Me Not to Be Like Him” op de website van de Harvard Business Review bevat de herkenbare kritiek dat kreten zoals ‘Synergie’ op hypocriete, of onnodige manier worden gebruikt die afkeer opwekt. Wellicht dezelfde soort afkeer die Bouma (2016) ervaart in verband met ‘jeukwoorden op kantoor’. Het is onnodig om jezelf en de mensen om je heen ‘op te zwiepen’ met zo een vaag taaltje, het verandert niets.
- De 7 Habits zijn niet praktisch toepasbaar voor iedereen. Hier wordt op gehint door Gallaway (Z.D.) en door Niolet (Z.D.). Bijvoorbeeld de tweede en derde habits (begin with the end in mind, first things first) zijn simpelweg niet haalbaar voor sommigen met een te turbulent leven volgens Gallaway. Niolet geeft aan dat de 7 Habits niet voor iedereen van toepassing, dus niet universeel zijn en wijst hierin terecht op het niet zekere bestaan van de tijdloze principes die Covey voorstelt.
Het klopt dat de 7 Habits een morele boodschap bevatten, zoals de boodschap dat integriteit de basis is van effectiviteit, dat het leven een ‘purpose’ heeft dat vervuld moet worden, of dat dienstbaarheid boven egoïsme staat. Artikelen zoals die van Nanninga en Niolet stellen verder dat de 7 Habits een typisch Mormoons gedachtengoed is. Het streven naar grootsheid en glorie zou een typisch Mormoonse waarde zijn, net als de focus op integriteit en karakter. Al met al wordt sterk onderbouwd dat Covey bevooroordeeld was door zijn geloofsovertuiging. Zelf ben ik van mening dat een morele boodschap en het stellen dat ‘tijdloze principes nu eenmaal bestaan’, inderdaad kenmerken zijn van geloofsovertuiging. Ik denk dat moreel relatief is en principes niet noodzakelijk tijdloos. Deze twee dingen zijn in mijn ogen de ‘losse eindjes’ van de 7 Habits.
We stellen dus vast dat Covey inderdaad bevooroordeeld was. En nu? Big deal. Het doet niets af aan de inhoud van het gedachtengoed zelf. Het doet niets af aan de belofte van het boek: dat de 7 Habits een mens effectief maken. Bijvoorbeeld:
- Effectiviteit komt eruit voort dat je weet dat je je eigen weg kunt volgen, dat je hier een keuze in maakt en hier uitvoering aan geeft (de eerste drie habits). Of kun je net zo goed effectief zijn ook als je überhaupt geen doel hebt?
- Effectiviteit komt eruit voort dat je ten minste zelfstandig bent, maar nog meer dat je samenwerkt met een andere zelfstandige persoon. Of kun je net zo goed een succesvolle samenwerking hebben wanneer je afhankelijk bent van de ander?
- Effectiviteit komt eruit voort dat je jezelf ontwikkelt en je zaken goed voorbereidt. Of kun je net zo goed effectief zijn als je jezelf niet ontwikkelt en je niet op zaken voorbereidt?
Je zult bij het lezen van de bovenstaande punten wellicht denken: “dit is vanzelfsprekend”. Ja, het is inderdaad allemaal ‘common sense’, maar op de een of andere manier toch niet altijd vanzelfsprekend. Mijn omgeving gezien (of mezelf gezien!) vind ik het helaas nog steeds niet vanzelfsprekend dat mensen doelgericht te werk gaan, op alle vlakken zelfstandig zijn, of zich ontwikkelen. Heb je wel eens een doelloze vergadering bijgewoond? Heb je wel eens bij jezelf gedacht: “wat werkt dat toch effectief dat deze persoon zo afhankelijk van mij is”? Heb jij jouw grootste prestaties behaald door jezelf niet te ontwikkelen en nooit iets goed voor te bereiden? Wat ik wil zeggen is dat de 7 Habits nog steeds een sterk boek is met een coherent gedachtengoed. Het argument van religieuze bevooroordeeldheid doet hier niets aan af.
Zelf zie ik de 7 Habits als boek dat mij persoonlijk heeft veranderd. Maar de meesten zien de 7 Habits als ‘managementboek’. Ook de 7 Habits heeft een hele eigen terminologie, welke ongetwijfeld potentiële ‘jeukwoorden’ zijn. Synergie, proactief, paradigma, kwadrant-twee activiteiten, noem maar op. Vooral wanneer woorden verkeerd worden gebruikt wekt dit frustratie op, terecht. Toch staan deze woorden ergens voor. Het zijn begrippen die tezamen de gewoontes van effectiviteit beschrijven, een soort jargon dat hoort bij een methode. Indien op de juiste manier gebruikt, onder een groep die deze termen kent en enthousiast is over waar ze voor staan kunnen ze denk ik juist bijzonder praktisch zijn. Daar is niets mis mee.
Maar is het dan niet nog steeds gewoon een managementhobby? Als antwoord hierop zou ik zeggen: iedereen vormt zijn omgeving, bewust of onbewust. Het is niet verkeerd om je omgeving te vormen, om te proberen als groep effectiever te zijn. Er is ook niets verkeerds aan om dit methodisch aan te pakken, zoals door middel van de 7 Habits, of een andere methode. Het gaat alleen verkeerd wanneer men probeert zijn omgeving te vormen simpelweg met het gooien van ‘buzzwoorden’, of mensen op een training te sturen en te verwachten dat men hier gewoon in meegaat. Gedrag is een resultaat van hoe men dingen ziet. De enige manier waarop gedrag beïnvloed kan worden is wanneer iemand zelf ook inziet en ervaart dat iets werkt.
De sterkste kritiek op de 7 Habits vind ik die van Gallaway en Niolet, die stellen dat de 7 Habits voor veel mensen niet praktisch toepasbaar zijn, niet van toepassing, of buiten bereik. Dit argument wordt versterkt met behulp van de Piramide van Maslow. Ja, er zijn voorbeelden van mensen die zich bijvoorbeeld onder slechte omstandigheden hebben kunnen ontwikkelen tot groot leider. Maar helaas zijn er nog veel meer tragische voorbeelden van mensen die zich onder slechte omstandigheden niet hebben kunnen ontplooien. Je kunt van deze personen niet simpelweg zeggen: hadden ze maar de 7 Habits gelezen.
De tweede paragraaf van de Amerikaanse Declaration of Independence, opgesteld door President Thomas Jefferson en bewerkt door Covey’s held Benjamin Franklin luidt:
“We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the Pursuit of Happiness. That to secure these rights, Governments are instituted among Men, deriving their just powers from the consent of the governed;”
Alle mensen zijn gelijk, alle mensen hebben het recht op leven, vrijheid en het nastreven van geluk. Martin Luther King Jr. had sterke kritiek op de samenleving en maakte juist duidelijk dat niet iedereen gelijke kansen heeft, door racisme en discriminatie. In werkelijkheid zien we mensen die te druk bezig zijn te vechten, om nog te kunnen werken aan een levensplan en persoonlijke ontwikkeling. Zoals Martin Luther King zei:
“It’s all right to tell a man to lift himself by his own bootstraps, but it is cruel jest to say to a bootless man that he ought to lift himself by his own bootstraps.” (King, 1968).
In hoeverre is een mens ‘vrij’ om zichzelf te ontwikkelen, wanneer hij elke dag niet zeker is of hij kan eten, of niet zeker is of hij morgen nog een baan zal hebben? Ik kan niet stellen dat een persoon onder slechte omstandigheden niet vrij is. Maar ik denk dat ik in alle redelijkheid kan stellen dat een persoon onder goede omstandigheden meer vrij is dan een persoon in slechte omstandigheden. Betere omstandigheden vergroten de kans dat een mens zijn eigen potentieel kunnen waarmaken en zich kunnen ontwikkelen.
Maar nergens in de 7 Habits staat dat grootsheid gelijk is aan rijkdom en ‘veel hebben’. Een mens die weinig heeft kan ook groots zijn. Grootsheid staat gelijk aan karakter en integriteit. Covey erkent dat er ook mensen zijn die onder de slechte omstandigheden maar een heel kleine cirkel van invloed hebben. Maar het gaat erom dat hoe klein of groot deze cirkel ook is, je kunt deze altijd vergroten (Covey, 2008). Er is een ding waar je altijd vrij in bent, ongeacht de omstandigheden en dat is het kiezen van jouw houding in leven. Het is die houding die bepaalt hoe effectief je bent in het dealen met de omstandigheden zoals die zich aandienen.
Kritiek op tijdloze principes
Covey stelt heel duidelijk dat er zoiets bestaat als ‘tijdloze principes’, dus wetmatigheden van bijvoorbeeld de natuur, of van gedrag, of samenleving, of economie, welk 10.000 jaar geleden geldig waren, nu geldig zijn en over 10.000 jaar nog steeds geldig zullen zijn. Deze wetmatigheden zijn bepalend voor de persoonlijke effectiviteit.
Zo is een sociale omgeving of economie eenzelfde soort systeem als de natuur. Een actie veroorzaakt een bepaalde reactie. Die reactie wordt dus bepaald door principes. De wet van vraag en aanbod is dan zo een principe die de prijs bepaalt van een goed of dienst. Ook sociaal zouden er zulke principes zijn. Bijvoorbeeld de bekende basis van vertrouwen die er moet zijn voor een goede samenwerking. Zo zouden er dus principes zoals deze zijn die tijdloos zijn. De truc is om deze tijdloze principes voor jezelf te vinden en je leven ernaar in te richten.
Er zijn in dit geval twee problemen met het stellen dat er tijdloze principes bestaan. Het eerste is dat het deterministisch is. Het tweede is dat het niet te bewijzen is.
Covey stelt dat er ‘tussen stimulus en respons altijd een ruimte is waarin wij een vrije keuze kunnen maken’. Wij kunnen zelf kiezen hoe wij reageren op een bepaalde gebeurtenis of situatie, mits wij deze vaardigheid trainen. We kunnen ons losmaken van de ‘scripts’ die zijn gevormd in ons leven, zoals hoe je bent opgevoed en wat je hebt meegekregen. Je kunt daarom daadwerkelijk een vrije keuze maken, is wat Covey stelt. Dus de wereld om ons heen is deterministisch, beheerst door principes, maar onze eigen keuzes in deze deterministische wereld kunnen toch vrij en onafhankelijk zijn. Maar als alles wordt beheerst door principes, dan wordt ook ik beheerst door principes en mijn keuzes ook die daardoor niet vrij zijn. Deze tegenstrijdigheid wordt door Covey in de 7 Habits niet opgelost.
Net zomin dat je kunt bewijzen dat een mens vrije, onafhankelijke wil heeft, kun je ook niet bewijzen dat er tijdloze principes zijn. Het argument van Covey is dat deze tijdloze principes ‘self-evident’ zijn, ofwel voor de hand liggen. Je kunt ze observeren in de natuur, in de psychologie, sociologie en economie. Overal zien we dezelfde patronen terug. Ook in volkeren die eeuwenlang gescheiden van elkaar leven en zich toch op dezelfde wijze ontwikkelen. Ja, dit soort dingen bewijst denk ik het bestaan van principes. Maar nog niet tijdloze principes.
Principes zijn niet noodzakelijk tijdloos. Wat is hiervan de implicatie voor de 7 Habits? Niet veel. Vervang de zin:
“Onze omgeving en de gevolgen van onze keuzes worden geregeerd door tijdloze principes”.
Met de zin:
“Onze omgeving en de gevolgen van onze keuzes worden geregeerd door principes die kunnen veranderen”.
Er verandert eigenlijk niet veel aan de 7 Habits. Het inrichten van je leven aan de hand van principes is nog steeds verstandig. Het is nu alleen een continu proces. Je zult van tijd tot tijd moeten nagaan voor jezelf of je nog slim handelt en of je je omgeving nog scherp hebt.
De keerzijde van de 7 Habits
Ieder gedachtengoed kan ook werken als vergif voor de geest indien het verkeerd wordt geïnterpreteerd, of niet gerelativeerd waar nodig. De 7 Habits leiden als je er even over nadenkt tot een groots ideaal. Dit is het ideaal van de perfecte integriteit. Ik ben zelfstandig, interafhankelijk zelfs, ik maak mijn eigen vrije keuzes, ik evalueer constant mijn prioriteiten en mijn doelstellingen en ik handel hier altijd naar, ik ben altijd empathisch naar anderen toe, ik ga voor de win-win deal en anders geen deal, mijn samenwerking met anderen is synergetisch en in mijn vrije tijd scherp ik mijn vaardigheden aan of houd ik mij bezig met meditatieve, of constructieve recreatie. Het is een theoretisch ideaal. In de praktijk kun je als mens niet constant zijn ondergedompeld in inspiratie, hard werk en zelfreflectie. Wat soms nodig is om de boog te doen ontspannen is juist om afstand te nemen van het leven, of in Covey’s termen de onbelangrijke ‘kwadrant-vier’ activiteiten. Een mens heeft het daarom denk ik soms nodig (ik in ieder geval) om een avondje te relaxen, met een film, biertje of wijntje, met vrienden, of zonder en alles te laten voor wat het is.
Conclusie
Op de een of andere manier lijkt het alsof ik veel meer uit dit boek heb kunnen halen dan andere mensen die ik ken die het hebben gelezen. Ik denk dat de 7 Habits voor mij op het juiste moment kwamen. Ik heb ze helemaal in me opgenomen en het gebruikt om mezelf te ontwikkelen.
Daarnaast vind ik het een opmerkelijk boek. Zo goed als alles wat in de 7 Habits staat is volstrekt voor de hand liggend en logisch. Maar om dit hele plaatje zo samenhangend en sterk te brengen is een unieke prestatie van Covey.
Het feit dat de 7 Habits zo voor de hand liggen, logisch en praktisch zijn is denk ik ook een bewijs dat Covey de werkelijkheid scherp heeft kunnen beschrijven. Wat dat betreft vind ik de 7 Habits veel meer weg hebben van filosofie, dan van zelfhulp of religie.
Ik heb een heleboel mijlpalen bereikt in de afgelopen elf jaar. Sommige slechte gewoontes heb ik kunnen afschudden en betere gewoontes heb ik aangeleerd. Inzicht heeft mij wijzer gemaakt. Streven naar integriteit heeft mij sterker gemaakt. Nadenken over mijn prioriteiten heeft mij doeltreffender gemaakt. Definiëren van mijn eigen waardes heeft mij zelfvertrouwen gegeven. Het is een levenslang proces om jezelf te ontwikkelen. Natuurlijk kan ik dit ook zelf, in mijn eentje. Maar het is nou eenmaal veel effectiever wanneer je kunt staan op de schouders van reuzen.
Bronnen
Bouma, J. (2016). Jeukwoorden op kantoor
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/28/jeukwoorden-op-kantoor-2966214-2-a1503769
Geraadpleegd 16 januari 2018
Covey, S. (2008). Stephen Covey Video on Choosing Success
https://www.youtube.com/watch?v=U8LM4C1l70U
Geraadpleegd, 11 maart 2018
Gabriel, L. (Z.D.). The Power of Trim Tabs – How Small Changes Create Big Results
http://thoughtmedicine.com/2010/07/the-power-of-trim-tabs-how-small-changes-create-big-results
Geraadpleegd 16 september 2016
Gallaway, B. (Z.D.). A critical analysis of Stephen R. Covey(TM)s; The 7 Habits of Highly Effective People
http://www.markedbyteachers.com/university-degree/business-and-administrative-studies/a-critical-analysis-of-stephen-r-covey-a-tm-s-a-the-7-habits-of-highly-effective-people.html
Geraadpleegd 10 maart 2018
King, M.L. (1968). DR. MARTIN LUTHER KING JR.'S PRESENTATION
http://www.onu.edu/academics/library/onu_history_and_archives/dr_martin_luther_king_jrs_presentation
Geraadpleegd, 11 maart 2018
McKeown, G. (2012). Stephen R. Covey Taught Me Not to Be Like Him
https://hbr.org/2012/07/stephen-r-covey-taught-me-not
Geraadpleegd 16 januari 2018
Nanninga, R. (2011). Stephen Covey’s mormoonse missie – Stichting Skepsis
https://skepsis.nl/covey/
Geraadpleegd 15 januari 2018
Niolet, D. (Z.D.). A Critical Review of Stephen Covey’s The 7 Habits of Highly Effective People
https://www.scribd.com/doc/66925745/A-Critical-Review-of-the-7-Habits-of-Highly-Effective-People
Geraadpleegd 10 maart 2018
Wikipedia. (2018). All men are created equal
https://en.wikipedia.org/wiki/All_men_are_created_equal
Geraadpleegd, 11 maart 2018
Reactie toevoegen